Od czego zależy stateczność rusztowania?

Z rusztowaniami mamy do czynienia niemal na każdej budowie. Roboty na rusztowaniach zaliczają się do prac szczególnie niebezpiecznych. Ważne jest, aby montować je zgodnie z zaleceniami, redukując w ten sposób ryzyko wypadku. Sprawdzenie, czy rusztowanie zostało zmontowane bezpiecznie i z właściwych elementów, to obowiązek kierownika budowy. O czym należy pamiętać przy montażu rusztowania?

Skąd tyle wypadków?

Rusztowania, są konstrukcjami tymczasowymi, ale stanowią ważne ogniwo w całym procesie budowlanym. Wiele czynników ma wpływ na ogromną liczbę śmiertelnych wypadków przy pracach na rusztowaniach. Po pierwsze ich tymczasowy charakter. Z tego powodu do montażu i jakości eksploatacji przywiązuje się mniejszą wagę. Krótki czas eksploatacji rusztowań sprawia, że są one traktowane bez należytej uwagi, co prowadzi do akceptacji większego ryzyka w zakresie bezpieczeństwa konstrukcji. Drugą przyczyną dużej liczby wypadków na rusztowaniach są niskie kompetencje osób na nich pracujących. Problematyczna jest również weryfikacja znajomości zagadnień dotyczących rusztowań przy zdobywaniu uprawnień budowlanych w specjalności konstrukcyjno-budowlanej.

Najważniejsze wytyczne dotyczące bezpiecznego montażu i eksploatacji rusztowań

Podstawowe zasady bezpiecznego montażu i eksploatacji rusztowań związane są głównie z prawidłowym posadowieniem, kotwieniem i stężeniem konstrukcji. Elementy te decydują o stateczności konstrukcji rusztowania. Zgodnie z normami dotyczącymi posadowienia, rusztowania należy ustawiać na podłożu ustabilizowanym i wyprofilowanym, ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych. Na podłożu gruntowym wielkość podkładów należy tak dobrać, aby nośność podłoży, na których montowane jest rusztowanie, nie była mniejsza niż 0,1 MPa. Wytrzymałość oraz sztywność podkładów oraz podpór śrubowych powinna przenieść maksymalne, przyjęte w projekcie, obciążenie z rusztowania roboczego na podłoże. Liczbę i rozmieszczenie zakotwień rusztowania oraz wielkość siły kotwiącej należy określić w projekcie rusztowania lub dokumentacji producenta. Składowa pozioma jednego zamocowania rusztowania nie powinna być mniejsza niż 2,5 kN. Konstrukcja rusztowania nie powinna wystawać poza najwyżej położoną linię kotew więcej niż 3 m, a pomost roboczy umieszcza się nie wyżej niż 1,5 m ponad tą linią. Układ stężeń powinien zapewnić stateczność rusztowania, dając mu niezmienność kinetyczną od działania sił zewnętrznych. Stężenia pionowe powinny być rozmieszczone symetrycznie, przy czym liczba stężeń nie może być mniejsza niż 2 na każdej kondygnacji rusztowania. Odległość pomiędzy polami stężeń nie może przekraczać 10 m.

Rusztowania muszą być sprawdzane przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę każdorazowo po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czynników, stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonania pracy. Podkreślić też należy wagę certyfikacji  rusztowań. Certyfikat daje kierownikowi budowy informację, że rusztowanie wykorzystywane na placu budowy zostało sprawdzone przez niezależną jednostkę certyfikującą i spełnia wymagania obowiązujących rozporządzeń i aktualnych norm technicznych.